Đề kiểm tra giữa học kì I môn Ngữ văn Lớp 9 - Năm học 2022-2023 - Vũ Thị Hằng Nga (Có đáp án)

Nội dung text: Đề kiểm tra giữa học kì I môn Ngữ văn Lớp 9 - Năm học 2022-2023 - Vũ Thị Hằng Nga (Có đáp án)

1. MA TRẬN ĐỀ KIỂM TRA GIỮA HỌC KÌ I - MÔN NGỮ VĂN 9 Năm học 2022-2023 Mức độ cần đạt Tổng Nội dung Nhận biết Thông hiểu Vận dụng số - Ngữ liệu: văn bản - Nhận diện - Khái quát chủ đề/nội - Bày tỏ ý truyện, văn bản thơ, thểloại/phương dung chính của đoạn kiến về quan văn bản nghị luận thức biểu trích/ văn bản. điểm/ tư đạt/ngôi kể - Hiểu được ý nghĩa tưởng/ tình - Tiêu chí lựa chọn của đoạn của chi tiết/ hình ảnh/ cảm/ thái độ ngữ liệu: trích/văn bản. câu văn/câu thơ, trong của tác giả thể + 01 đoạn trích/ văn đoạn trích/ văn bản. hiện trong bản hoàn chỉnh. Hiểu được tác dụng/ đoạn trích/ văn + Nguồn ngữ liệu hiệu quả của việc sử bản ngoài chương trình dụng thể loại/ phương Rút ra thông SGK Ngữ văn bậc thức biểu đạt/ ngôi điệp/ bài học THCS. kể/biện pháp tu từ từ đoạn trích/ I. Đọc hiểu (4,0 điểm) trong đoạn trích/ văn văn bản. bản. Số câu 1 2 1 4 Số điểm 0,5 2,5 1,0 4,0 Tổng Tỉ lệ 5% 25% 10% 40% Nghị luận văn học - Nghị luận về một Viết bài văn đoạn thơ/ một đoạn trích văn xuôi. Lưu ý: Đoạn thơ, đoạn trích văn xuôi trích trong văn bản thuộc chương trình Ngữ văn 9 tập 1 (từ tuần 1 đến II. Làm văn (6,0 điểm) tuần 8 theo CTNT). Số câu 1 1 Tổng Số điểm 6,0 6,0 Tỉ lệ 60% 60% Số câu 1 2 2 5 Số điểm 0,5 2,5 7,0 10,0 Tỉ lệ 5% 25% 70% 100% Tổng cộng NGƯỜI RA ĐỀ TỔ CM BAN GIÁM HIỆU Vũ Thị Hằng Nga Nguyễn Thị Thùy Nguyễn Thị Chà
2. UBND QUẬN HỒNG BÀNG TRƯỜNG THCS QUÁN TOAN ĐỀ KIỂM TRA GIỮA HỌC KÌ I. NĂM HỌC 2022 – 2023 Môn: Ngữ văn 9. Thời gian: 90 phút Phần I. ĐỌC – HIỂU (4.0 điểm) Đọc đoạn trích sau và thực hiện các yêu cầu: Trong xã hội có muôn vàn những việc làm đẹp, những hành động đẹp, là sự sẻ chia thắm đậm tình người với đạo lý “thương người như thể thương thân”. Ngày nay, chúng ta không khó bắt gặp nhiều hoạt động tử tế giúp đỡ những người khó khăn. Với những manh áo mỏng bớt đi cái lạnh của mùa đông, những tô cháo, hộp cơm chứa chan biết bao tình người mà các nhà hảo tâm cung cấp miễn phí ở một số bệnh viện trong cả nước hay sức lan tỏa của phong trào hiến máu tình nguyện đã thu hút đông đảo người tham gia. Thậm chí có những cái chết nhưng vẫn lưu lại sự sống bằng việc hiến tạng, là truyền thống tốt đẹp của đất nước ta từ nhiều đời nay. Truyền thống ấy luôn tồn tại và không ngừng phát triển dưới nhiều hình thức khác nhau. Thật cảm động trước những nghĩa cử cao đẹp của các tổ chức, cá nhân đã và đang thực hiện các hoạt động từ thiện này. Họ đến từ nhiều thành phần trong xã hội, là những nhà Mạnh Thường Quân, tổ chức tôn giáo, người tu hành, người dân bình thường và cả những người từng có quá khứ lỗi lầm. Họ cùng nhau, người góp công sức, người góp tiền của, cho dù nhiều người chưa hẳn đã có cuộc sống dư dả về vật chất, song họ đều có một mục đích chung là giúp đỡ người khác, giúp đỡ những hoàn cảnh bất hạnh vượt qua khó khăn và bệnh tật. (Theo Khắc Trường, dangcongsan.vn) Câu 1 (0,5 điểm). Theo tác giả, các nhà hảo tâm có cùng một mục đích chung là gì? Câu 2 (1,0 điểm). Nội dung chính của đoạn trích trên là gì? Câu 3 (1,5 điểm). Hiệu quả nghệ thuật của biện pháp tu từ liệt kê được sử dụng trong các câu: Thật cảm động trước những nghĩa cử cao đẹp của các tổ chức, cá nhân đã và đang thực hiện các hoạt động từ thiện này. Họ đến từ nhiều thành phần trong xã hội, là những nhà Mạnh Thường Quân, tổ chức tôn giáo, người tu hành, người dân bình thường và cả những người từng có quá khứ lỗi lầm. Câu 4 (1,0 điểm). Đoạn trích trên đã gửi đến người đọc những thông điệp nào? Phần II. LÀM VĂN (6.0 điểm) Câu 1 (6 điểm). Viết bài văn trình bày cảm nhận về vẻ đẹp của tình đồng chí qua đoạn thơ sau: Ruộng nương anh gửi bạn thân cày Gian nhà không, mặc kệ gió lung lay Giếng nước gốc đa nhớ người ra lính. Anh với tôi biết từng cơn ớn lạnh Sốt run người vừng trán ướt mồ hôi. Áo anh rách vai Quần tôi có vài mảnh vá
3. Miệng cười buốt giá Chân không giầy Thương nhau tay nắm lấy bàn tay. (Trích Đồng chí, Chính Hữu, Ngữ văn 9, tập I, NXB Giáo dục Việt Nam 2015, trang 128, 129) Hết đề
4. UBND QUẬN HỒNG BÀNG TRƯỜNG THCS QUÁN TOAN ĐÁP ÁN ĐỀ KIỂM TRA GIỮA HK I. NĂM HỌC 2022– 2023 MÔN: NGỮ VĂN 9 Câu Yêu cầu cần đạt Điểm PHẦN 1. ĐỌC HIỂU Theo tác giả, các nhà hảo tâm có cùng một mục đích chung là giúp đỡ người 0,5 1 khác, giúp đỡ những hoàn cảnh bất hạnh vượt qua khó khăn và bệnh tật. Nội dung: Tình yêu thương, sự sẻ chia, giúp đỡ, lòng tương thân tương ái của mọi 1,0 2 người dân cũng như các tổ chức xã hội là truyền thống tốt đẹp của dân tộc Việt Nam - Phép tu từ liệt kê: những nhà Mạnh Thường Quân, tổ chức tôn giáo, người tu 0,5 hành, người dân bình thường, những người từng có quá khứ lỗi lầm - Tác dụng 1,0 + Tạo nhịp điệu cho câu văn, làm cho sự diễn đạt trở nên sinh động, lập luận chặt chẽ, tăng sức thuyết phục cho người đọc, người nghe. 3 + Diễn đạt một cách cụ thể, đầy đủ những thành phần, tổ chức tham gia vào các hoạt động từ thiện, qua đó làm nổi bật tinh thần tương thân, tương ái của dân tộc Việt Nam. + Thể hiện thái độ ca ngợi, trân trọng, tự hào của tác giả đối với một truyền thống tốt đẹp của dân tộc Việt Nam. *Thông điệp 1,0 - Tương thân tương ái một một truyền thống tốt đẹp của dân tộc Việt Nam từ xưa đến nay. - Trân trọng, đề cao, biết ơn những con người có lòng yêu thương, biết chia sẻ, giúp đỡ người khác. - Cần sống có tình yêu thương, biết chia sẻ với những người xung quanh đặc biệt 4 trong hoàn cảnh khó khăn hoạn nạn. - Phê phán những hành vi vô cảm, thiếu quan tâm chia sẻ trước những mảnh đời bất hạnh. - Học sinh có thể đưa ra những thông điệp khác nhưng cần phải phù hợp với nội dung đoạn trích. Giáo viên linh hoạt cho điểm PHẦN II. LÀM VĂN A. Về hình thức, kĩ năng 0,5 - Viết đúng kiểu bài nghị luận về một đoạn thơ. - Bố cục bài viết rõ ràng, hệ thống luận điểm rõ ràng, diễn đạt mạch lạc, lập luận 5 chặt chẽ - Câu chữ đúng văn phạm, diễn đạt trôi chảy - Lời văn trong sáng, cảm xúc chân thành, sâu sắc B. Về nội dung
5. I. Mở bài 0,5 - Giới thiệu tác giả, tác phẩm, đoạn trích. - Nêu vấn đề nghị luận: Vẻ đẹp tình đồng chí, đồng đội của người lính Cụ Hồ - Trích dẫn thơ: Ruộng nương anh tay nắm lấy bàn tay II. Thân bài 1. Khái quát: 0,25 - Bài Đồng chí sáng tác đầu năm 1948, sau khi tác giả cùng đồng đội tham gia chiến đấu trong chiến dịch Việt Bắc - Bài thơ nói về tình đồng chí, đồng đội của những người lính cách mạng. Đồng thời bài thơ cũng làm hiện lên hình ảnh giản dị mà cao đẹp của anh bộ đội trong thời kì đầu của cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp. - Sau những cảm xúc về cơ sở hình thành tình đồng chí, đoạn thơ thứ hai với mười câu thơ tiếp theo nhà thơ cho chúng ta thấy rõ hơn về vẻ đẹp của tình đồng chí, đồng đội. 2. Cảm nhận: * Luận điểm 1. Trước hết, đồng chí là đồng cảm sâu sắc với hoàn cảnh và tâm tư 1, 5 của nhau Ruộng nương nhớ người ra lính - Cùng là những người nông dân mặc áo lính, xa gia đình, quê hương ra đi vì nghĩa lớn, họ luôn cảm thông với những tâm tư nỗi lòng của nhau. + “Ruộng nương” “gian nhà” là cả cuộc đời, cả cơ nghiệp của người nông dân nhưng họ sãn sàng gửi cho “bạn thân cày”, để “mặc kệ gió lung lay”. + Hai chữ “mặc kệ” đã nói lên được cái kiên quyết dứt khoát mạnh mẽ của người ra đi khi lí tưởng đã rõ ràng, khi mục đích đã lựa chọn. + Song dù dứt khoát, mạnh mẽ ra đi nhưng những người lính nông dân vẫn nặng lòng với quê hương. Những người lính càng cố gắng kiềm chế tình cảm bao nhiêu thì tình cảm ấy càng trở nên bỏng cháy bấy nhiêu. Đó là tình yêu quê hương, đất nước sâu nặng. + Hình ảnh thơ hoán dụ mang tính nhân hoá “giếng nước gốc đa nhớ người ra lính”. Đã biết đạt sâu sắc tâm hồn và tình yêu của người lính với quê nhà cũng như thể hiện tính cảm của hâu phương dành cho người ở tuyền tuyến, hai tâm tình như đang soi rọi vào nhau đến tận cùng. *Luận điểm 2. Tình đồng chí còn là sự đồng cam cộng khổ, sự sẻ chia những 1,25 gian lao thiếu thốn nơi chiến trường khốc liệt: - Cuộc sống gian lao với những cơn sốt rét rừng: Anh với tôi biết từng cơn ớn lạnh / Sốt run người vầng trán ướt mồ hôi + Là những người lính, các anh đều đã từng trải qua những cơn sốt rét nơi rừng sâu trong hoàn cảnh thiếu thuốc men. Căn bệnh đã cướp đi tính mạng của rất nhiều người lính. + Chính Hữu nói về căn bệnh này không phải để kể khổ mà là để làm sáng lên tình đồng chí đồng đội của những người lính. Bởi lẽ ngay cả những lúc bị bệnh tật
6. hành hạ, các anh vẫn luôn bên nhau Anh với tôi biết từng cơn ớn lạnh. . Người chiến sĩ xót thương nhau, lo lắng theo dõi cơn sốt của bạn, cảm nhận được cơn bạo bệnh của đồng đội mình giống như chính mình đã và đang trải qua. - Ngày đầu của cuộc kháng chiến thiếu thốn đủ đường, Tất cả những khó khăn gian khổ được tái hiện bằng những chi tiết hết sức thật: Áo anh rách vai / Quần tôi có vài mảnh vá / chân không giày + Tác giả đã sử dụng những h/ả liệt kê nối tiếp nhau để khắc họa hiện thực gian khổ của buổi đầu kháng chiến. + Chính trong sự thiếu thốn, khó khăn ấy, phẩm chất, tâm hồn tình cảm của người lính càng thêm đẹp đẽ. Cấu trúc sóng đôi Áo anh / Quần tôi đã tô đậm thêm sự gắn bó keo sơn của các anh. *Luận điểm 3. Trong hoàn cảnh ấy các anh vẫn luôn lạc quan, đầy tình 0,75 thương yêu và ý chí cách mạng + Chi tiết “miệng cười buốt giá” là một hình ảnh thơ đẹp. Người chiến sĩ luôn tươi cười trước mọi khó khăn, nụ cười trong gian lao càng sáng lên tinh thần lạc quan, kiêu hãnh. Nụ cười thể hiện sự cảm thông chia sẻ, khích lệ nhau vượt gian khó. + Tình đồng chí, đồng đội kết tụ trong một hành động thật đẹp “thương nhau tay nắm lấy bàn tay” Cách biểu lộ tình thương yêu không ồn ào mà thấm thía. Trong buốt giá gian lao, những bàn tay tìm đến để truyền cho nhau hơi ấm, niềm tin và sức mạnh để vượt qua tất cả. + Hai chữ Thương nhau được đặt lên đầu dòng thơ tạo nên một ấn tượng mạnh mẽ về sức mạnh của tình đồng chí thiêng liêng khiến kẻ thù phải kiếp sợ. Đó là cái tình người đẹp đẽ nhất, đáng quý nhất của quân đội ta. 3. Đánh giá 0,25 - Với thể thơ tự do, đoạn thơ có những câu dài ngắn đan xen, linh hoạt. Hình ảnh ngôn ngữ giản dị giàu sức gợi. Giọng thơ tâm tình thiết tha. - Đoạn thơ giúp người đọc cảm nhận được sức mạnh kì diệu của tình đồng chí, đồng đội giản dị mà thiêng liêng của người lính cụ Hồ. Tình đồng chí là một trong những sức mạnh để các anh làm nên chiến thắng. Và điều đó cũng để lại trong lòng người đọc niềm cảm phục, tự hào sâu sắc. III. Kết bài 0,5 - Bài thơ “Đồng chí” mang vẻ đẹp giản dị mà cao cả thiêng liêng, thơ mộng. - Chân dung người lính vệ quốc trong những ngày đầu kháng chiến chống Pháp cùng với tình đồng chí cao đẹp của họ đã hiện lên thật đẹp đẽ qua những vần thơ mộc mạc, chân tình mà gợi nhiều suy tưởng. - Với những đặc điểm đó, bài thơ xứng đáng là một trong những tác phẩm thi ca xuất sắc về đề tài người lính và chiến tranh cách mạng của văn học Việt Nam - Liên hệ bản thân - Sáng tạo về nội dung: Liên hệ với tác phẩm cùng đề tài 0,5 - Sáng tạo về hình thức; mở bài, kết bài, tổ chức bài viết - Hết-