Đề kiểm tra giữa học kì 2 Ngữ văn Lớp 9 - Đề số 3 (Có hướng dẫn giải chi tiết)

Nội dung text: Đề kiểm tra giữa học kì 2 Ngữ văn Lớp 9 - Đề số 3 (Có hướng dẫn giải chi tiết)

1. ĐỀ KIỂM TRA GIỮA HỌC KÌ 2 – ĐỀ SỐ 3 MÔN: NGỮ VĂN - LỚP 9 Thời gian làm bài: 90 phút I. PHẦN ĐỌC HIỂU Đọc đoạn trích và thực hiện các yêu cầu sau: “Lớp trẻ Việt Nam cần nhận ra những cái mạnh, cái yếu của con người Việt Nam để rèn những thói quen tốt khi bước vào nền kinh tế mới. Tết năm nay là sự chuyển tiếp giữa hai thế kỉ, và hơn nữa, là sự chuyển tiếp giữa hai thiên niên kỉ. Trong thời khắc như vậy, ai ai cũng nói tới việc chuẩn bị hành trang bước vào thế kỉ mới, thiên niên kỉ mới. Trong những hành trang ấy, có lẽ sự chuẩn bị bản thân con người là quan trọng nhất. Từ cổ chí kim, bao giờ con người cũng là động lực phát triển của lịch sử. Trong thế kỉ tới mà cũng cũng phải thừa nhận ra rằng nền kinh tế tri thức sẽ phát triển mạnh mẽ thì vai trò con người lại càng nổi trội” (Chuẩn bị hành trang vào thế kỉ mới – Vũ Khoan – Ngữ văn 9, tập 2, NXB GD) Câu 1: Phương thức biểu đạt chính của đoạn trích trên. Câu 2: Nêu xuất xứ văn bản chứa đoạn văn trên. Câu 3: Xác định và gọi tên thành phần biệt lập trong câu văn sau: “Trong những hành trang ấy, có lẽ sự chuẩn bị bản thân con người là quan trọng nhất” 1
2. Câu 4: Theo tác giả hành trang quan trọng nhất cần chuẩn bị khi bước vào thế kỉ mới là gì? Tại sao? Phần II. Làm văn Câu 1: Từ nội dung đoạn trích trong phần đọc hiểu, hãy viết đoạn văn nghị luận (từ 7 đến 10 câu) trình bày suy nghĩ của em về trách nhiệm của thế hệ trẻ Việt Nam đối với công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Câu 2: Cảm nhận về tình yêu quê hương, nguồn cội của nhà thơ Y Phương trong bài thơ: “Nói với con” 2
3. HƯỚNG DẪN GIẢI CHI TIẾT Phần I Câu 1. Phương thức biểu đạt chính của đoạn trích trên. Phương pháp: căn cứ các phương thức biểu đạt đã học Cách giải: - Phương thức biểu đạt chính: Nghị luận Câu 2. Nêu xuất xứ văn bản chứa đoạn văn trên. Phương pháp: căn cứ bài Chuẩn bị hành trang vào thế kỉ mới Cách giải: - Xuất xứ: Bài viết đăng trên tạp chí Tia sáng năm 2001, và được in vào tập “Một góc nhìn của Trí thức”, NXB Trẻ, TP Hồ Chí Minh, 2002. Câu 3. Xác định và gọi tên thành phần biệt lập trong câu văn sau: “Trong những hành trang ấy, có lẽ sự chuẩn bị bản thân con người là quan trọng nhất” Phương pháp: căn cứ bài Các thành phần biệt lập 3
4. Cách giải: - Thành phần biệt lập: có lẽ - thành phần tình thái. Câu 4. Theo tác giả hành trang quan trọng nhất cần chuẩn bị khi bước vào thế kỉ mới là gì? Tại sao? Phương pháp: căn cứ các phương thức biểu đạt đã học Cách giải: Theo như tác giả, sự chuẩn bị bản thân con người là quan trọng nhất. Vì: từ cổ chí kim, bao giờ con người cũng là động lực phát triển của lịch sử. Và trong nền kinh tế tri thức phát triển mạnh mẽ thì vai trò của con người lại càng nổi trội. Phần II Câu 1 Từ nội dung đoạn trích trong phần đọc hiểu, hãy viết đoạn văn nghị luận (từ 7 đến 10 câu) trình bày suy nghĩ của em về trách nhiệm của thế hệ trẻ Việt Nam đối với công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Phương pháp: phân tích, tổng hợp Cách giải: Yêu cầu - Viết đoạn văn từ 7 đến 10 câu 4
5. - Viết đúng nội dung nghị luận. - Không mắc các lỗi dung từ, đặt câu, chính tả. Gợi ý: - Bước sang thế kỉ mới, hành trang quan trọng nhất là con người. - Việc tu dưỡng của bản thân mỗi người, của thế hệ trẻ Việt Nam là vô cùng quan trọng: + Tu dưỡng về đạo đức, lối sống lành mạnh, trong sáng + Học tập rèn luyện để có kiến thức, kĩ năng, đáp ứng yêu cầu hội nhập. + Giữ gìn bản sắc riêng của dân tộc. + Trách nhiệm của bản thân. Câu 2. Cảm nhận về tình yêu quê hương, nguồn cội của nhà thơ Y Phương trong bài thơ: “Nói với con” Phương pháp: phân tích, tổng hợp Cách giải: * Yêu cầu về kĩ năng: - Viết đúng kiểu bài nghị luận văn học. - Lý lẽ rõ ràng, dẫn chứng xác thực. - Văn viết giàu cảm xúc, diễn đạt trôi chảy. 5
6. - Bố cục ba phần rõ ràng, cân đối. - Trình bày sạch đẹp; ít sai lỗi câu, từ, chính tả. * Yêu cầu về kiến thức: đảm bảo được các ý sau: 1. Giới thiệu chung - Y Phương là một trong những nhà thơ dân tộc Tày nổi tiếng của văn học Việt Nam hiện đại. Thơ ông thể hiện tâm hồn chân thật, mạnh mẽ và trong sáng, cách tư duy giàu hình ảnh của con người miền núi. - “Nói với con” là một trong những thi phẩm đặc sắc làm nên tên tuổi của ông, được viết vào năm 1980. 2. Phân tích a. Tình yêu quê hương là nguồn cội được biểu hiện cụ thể trong bài thơ, là niềm tự hào về người đồng mình. - Cảm nhận được tình yêu quê hương, nguồn cội được biểu hiện trong bài thơ: + Tự hào về người đồng mình giàu ý chí, nghị lực. + Tự hào về sức sống mãnh liệt, sự cần cù, tinh thần lạc quan, sự hồn nhiên của người đồng mình. + Tự hào về tinh thần tự tôn dân tộc của người đồng mình. - Là lời dặn con khắc cốt ghi tâm: sống xứng đáng là người đồng mình. b. Nghệ thuật - Tình yêu đó được diễn đạt bằng lối diễn đạt của chính dân tộc mình để tạo nên những hình ảnh thơ vừa cụ thể chân thực như tính cách của người đồng mình, vừa 6
7. có ý nghĩa khái quát cao mà vẫn bay bổng, sâu xa. Đó là ý thức tự tôn dân tộc, khẳng định vẻ đẹp truyền thống quê hương. - Liên hệ bản thân, những bài thơ khác cùng chung chủ đề 3. Tổng kết 7